Tracing the development of a nation’s currency can provide a unique glimpse into the nation itself. တစ်နိုင်ငံရဲ့ ငွေကြေးတိုးတက်လာမှု အကြောင်းကြောင်းဖော်ထုတ်ကြည့်ခြင်းက နိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ သမိုင်း၊ ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ စီးပွားရေးကို သိမြင်နိုင်တဲ့ အထူးအမြင်တစ်ခုကို ပေးနိုင်ပါတယ်။
But currency is complicated — its history often defies a simple straight-line narrative, and there are countless technicalities along the way that threaten to glaze over the eyes of anyone without a degree in economics.
ဒါပေမဲ့ ငွေကြေးဆိုတာ ခက်ခဲတဲ့အရာပါ — ၎င်းရဲ့သမိုင်းက ရိုးရှင်းတဲ့ တန်းတစ်ဖြောင့်ဖြစ်တဲ့အကြောင်းအရာလို့ မပြောနိုင်ပါဘူး။ နောက်ထပ်လေ့လာချင်သူတွေအတွက်တော့ စီးပွားရေးဘွဲ့မရှိဘဲနားလည်ဖို့ခက်တဲ့ အသေးစိတ်နည်းပညာပိုင်းများ အတော်များများပါဝင်လာနိုင်ပါတယ်။
So let’s take a look at some of the most interesting moments in the history of U.S. currency, and leave the rest to the economists.
ဒါကြောင့် အခုတော့ အမေရိကန်ရဲ့ ငွေကြေးသမိုင်းထဲက အရမ်းစိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတဲ့အချို့သောအခိုက်အတန့်များကိုပဲ ကြည့်လိုက်ရအောင်။ အဲ့နောက်ပိုင်းအသေးစိတ်တွေကတော့ စီးပွားရေးပညာရှင်တွေအတွက်ပဲ ချန်ထားလိုက်ရအောင်။
The First National Bills Were Called “Continentals”
The first national paper currency for what would become the United States of America was issued by the Continental Congress in 1775. Known as Continental currency, it was intended as a way to fund the Revolutionary War. Though the currency started strong, a lack of adequate revenue sources (and mismanagement by the government) resulted in its quick depreciation. To make matters worse, Great Britain counterfeited the 1777 and 1778 issues of Continental currency in an act of wartime economic sabotage, and did so to such an extent that Congress was forced to recall both printings. As the currency’s value continued to plummet, Congress stopped printing new Continentals altogether in 1779; though the bills continued to circulate, they were worth only 1% of their face value by 1781.
ပထမဆုံးအမျိုးသားငွေစက္ကူများကို “Continentals” ဟု ခေါ်သည်
ယနေ့အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဖြစ်လာမည့် နိုင်ငံအတွက် ပထမဆုံးအမျိုးသားငွေစက္ကူကို ၁၇၇၅ ခုနှစ်တွင် Continental Congress မှ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ဤငွေကို "Continental currency" ဟု ခေါ်ပြီး၊ အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးစစ် (Revolutionary War) ကို ငွေကြေးဖြင့်ထောက်ပံ့ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပါသည်။
အစောပိုင်းတွင် ငွေကြေးအသစ်သည် အောင်မြင်နေသော်လည်း၊ ငွေဝင်အရင်းအမြစ်မလုံလောက်ခြင်းနှင့် အစိုးရ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုမကောင်းခြင်းကြောင့် လျင်မြန်စွာတန်ဖိုးကျဆင်းသွားခဲ့သည်။
ထို့အပြင်၊ မိန့်ကြားမှုအားဖြင့် ၁၇၇၇ နှင့် ၁၇၇၈ ထုတ်ဝေမှုများကို ဗြိတိသျှနိုင်ငံက ဆန့်ကျင်ရေးအဖြစ် မည်သည့်တုလုပ်ငွေများကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး စီးပွားရေးဖျက်ဆီးရေးအဖြစ် သုံးခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှတို့၏ တုလုပ်ခြင်းသည် ပြင်းထန်လွန်းသဖြင့် Congress သည် ထိုနှစ်နှစ်၏ ငွေစက္ကူများကို ပြန်လည်ပြုတ်ပယ်ရန် အကြောင်းဖန်လာခဲ့သည်။
အဲသလိုတန်ဖိုးကျဆင်းမှု ဆက်တိုက်ဖြစ်လာချိန်တွင်၊ Congress သည် ၁၇၇၉ ခုနှစ်တွင် Continental currency အသစ်ထုတ်ခြင်းကိုရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်။ သို့သော် ငွေစက္ကူများသည် အချို့နေရာများတွင် စတင်လည်ပတ်နေဆဲဖြစ်ကာ၊ ၁၇၈၁ ခုနှစ်တွင် ၎င်းတို့၏တန်ဖိုးမှာ မူရင်းတန်ဖိုး၏ ၁% ပဲ ကျန်ရှိခဲ့သည်။
New Coins Were Minted Under Alexander Hamilton
အလက်ဇန်ဒါ ဟေးမစ်တန် ဦးဆောင်ပြီး နိုင်ငံတော်သုံးကြေးနန်းသစ်များ ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်
By the end of the 18th century, the United States needed a currency do-over.
၁၈ ရာစုအဆုံးတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ငွေကြေးစနစ်အသစ်တစ်ခု လိုအပ်လာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၁၇၉၁ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ဘဏ္ဍာရေးအကြီးအကဲဖြစ်သော အလက်ဇန်ဒါ ဟေးမစ်တန် သည် Bank of the United States ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းက နိုင်ငံတော်အတွက် ယုံကြည်စိတ်ချရသော ငွေချေးစနစ်တစ်ခု ဖန်တီးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။In 1791, Alexander Hamilton, the nation’s first treasury secretary, established the Bank of the United States in order to create a stable system of credit for the government. The following year, Congress passed the Coinage Act of 1792, which called for a standard national mint in Philadelphia that would produce coins made of copper, silver, and gold. These coins included the very same denominations we use today, but there was also a broader range of values. Coins made of copper included the half cent and cent; coins made of silver included the half dime, dime, quarter, half dollar, and dollar; and coins made of gold included the quarter eagle ($2.50), half eagle ($5), and eagle ($10).
နောက်တစ်နှစ်ဖြစ်သော ၁၇၉၂ ခုနှစ်တွင်, Congress သည် Coinage Act of 1792 ဟုခေါ်သော ဥပဒေတစ်ခုကို ဖြတ်သန်းခဲ့သည်။ ဤဥပဒေဖြင့် ဖီလာဒယ်ဖီယာမြို့တွင် အမျိုးသားကြေးနန်းချိန်စက် (mint) တည်ထောင်ရန် ဖော်ပြထားပြီး၊ ၎င်းမှာ ကြေး, ငွေနှင့် ရွှေ အသုံးပြုသော ကြေးနန်းများ ထုတ်လုပ်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။
ထုတ်လုပ်သော ငွေကြေးများအနက်မှာ ယနေ့ထိ အသုံးပြုနေသော တန်ဖိုးများလည်း ပါဝင်သော်လည်း, အချို့ ပိုကျယ်ပြန့်သောတန်ဖိုးများ ပါဝင်သည်။
-
ကြေး (Copper) ဖြင့်လုပ်သောကြေးနန်းများမှာ half cent (ခွဲတစ်ချေး) နှင့် cent (တစ်ချေး) ပါ။
-
ငွေ (Silver) ဖြင့်လုပ်သောကြေးနန်းများမှာ half dime (ခွဲငွေသုံးချေး), dime (၁၀ချေး), quarter (၂၅ချေး), half dollar (ခွဲဒေါ်လာ), နှင့် dollar (၁ဒေါ်လာ) ပါဝင်သည်။
-
ရွှေ (Gold) ဖြင့်လုပ်သောကြေးနန်းများမှာ quarter eagle ($2.50), half eagle ($5), နှင့် eagle ($10) တို့ပါဝင်သည်။
The U.S. Dollar Was Based on the Spanish Peso
The U.S. dollar originated as a coin based on the Spanish milled dollar, known in Spain as the peso, mimicking both its weight and value in silver. The origins of the dollar sign, however, are unclear. One common theory is that because the U.S. dollar and the Spanish peso were so similar, the symbol evolved from the superimposition of the “S” and “P” from the old shorthand for peso (“ps”), which was then simplified into the dollar sign. Another theory is that the dollar sign is a similar refinement of superimposing the United States’ initials. A variation of that theory suggests it originated as a superimposed “U” and “S,” but the initials stood for “units of silver.” Plausibility aside, there is no substantive evidence for these (or any other) theories. Despite the iconic status of the dollar sign today, its exact origin remains a mystery.'
အမေရိကန်ဒေါ်လာသည် စပိန်ပီဆိုငွေကြေးကို အခြေခံထားသည်
အမေရိကန်ဒေါ်လာ၏အစသည်မှာ စပိန်နိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သော milled dollar (စက်ဖြင့်ထုတ်ထားသော ပီဆိုငွေကြေး) ကို မိတ္တူယူထားသည့် ဒေါ်လာကြေးနန်း တစ်ခုအဖြစ် စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် စပိန်၏ peso ဟု ခေါ်သောကြေးနန်းနှင့် အလေးချိန်နှင့် ငွေတန်ဖိုး မှန်သမျှတူညီသည်။
ဒါပေမယ့် ဒေါ်လာသင်္ကေတ ($) ၏မူလရင်းမြစ်ကတော့ တိတိကျကျသိရှိနိုင်ခြင်းမရှိသေးပါ။
အကြမ်းဖျင်းထင်မြင်ချက်တစ်ခုကတော့ အမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့် စပိန်ပီဆိုသည် တန်ဖိုးတူနေသောကြောင့်၊ ပီဆိုကို ရှင်းလင်းဖော်ပြရာတွင် အသုံးပြုသော “ps” (peso shorthand) ထဲမှ “S” နှင့် “P” ကို တစ်ခုထဲအဖြစ် စုစည်းရေးသားထားခြင်းကနေ $ သင်္ကေတ ဖြစ်လာသည်ဟု ဆိုကြသည်။
နောက်ထပ်သီအိုရီတစ်ခုမှာတော့ ဒီသင်္ကေတသည် United States ၏အတိုကောက် “U” နှင့် “S” တို့ကိုထပ်ထားသောပုံစံဖြစ်ပြီး၊ တချို့ကတော့ ၎င်းသည် "units of silver" (ရွှေယူနစ်များ) ဆိုသောအဓိပ္ပါယ်နဲ့ပတ်သက်နေသည်ဟု ထင်မြင်ကြသည်။
သို့သော် ဤအယူအဆများ (သို့မဟုတ် အခြားတစ်ခုခု) ကို အတည်ပြုနိုင်သော သက်သေတင်းအချက်အလက်များ မရှိသေးပါ။
ယနေ့အချိန်တွင် ဒေါ်လာသင်္ကေတ ($) သည် နိုင်ငံတကာအထိ ကျော်ကြားလာသော်လည်း၊ ၎င်း၏ စစ်မှန်သော မူလအစကို ယနေ့ထိ တိတိကျကျ မသိရသေးပါ။
George Washington Wasn’t on the First Dollar Bill
The very first United States $1 note was printed in 1862, as part of the legal tender nicknamed “greenbacks” for their color. This first dollar bill didn’t include an image of George Washington anywhere on it; instead, on the front of the note was the likeness of then-Treasury Secretary Salmon P. Chase. Yes, the official in charge of creating the currency opted to put his own image on it. Chase later described how that came to be during a speech: “I went to work and made ‘greenbacks’ and a good many of them. I had some handsome pictures put on them; and as I like to be among the people… and as the engravers thought me rather good looking, I told them they might put me on the end of the one-dollar bills.” Aside from Chase’s face, the greenbacks also included anti-counterfeiting measures such as the U.S. Treasury seal, engraved signatures, and complex patterns and shapes made by geometric lathe. These early anti-counterfeiting measures are the root of techniques still in use today (though today they are augmented by other identifying factors). As for George Washington, his image replaced Chase’s on the dollar bill for good in 1869 — a recurrent provision in Section 116 of the annual Financial Services and General Government Appropriations Act prevents any redesign of the $1 note.
ဂျော့စ်ဝါရှင်တန်သည် ပထမဆုံး ဒေါ်လာစက္ကူပေါ် မပါဝင်ခဲ့
အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ၁ ဒေါ်လာစက္ကူ ကို ၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် ပထမဦးဆုံး ထုတ်刷ခဲ့သည်။ ဤစက္ကူသည် ငွေချေးငွေစက္ကူတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုခြင်းခံခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏အစိမ်းရောင်ကြောင့် "greenbacks" ဟု အမည်ပြောကြသည်။
ထူးခြားစရာကတော့ ဤပထမဆုံး ၁ ဒေါ်လာစက္ကူတွင် ဂျော့စ် ဝါရှင်တန် (George Washington) ၏ ပုံကို မည်သည့်နေရာမှာမှ မပါဝင်ခဲ့ပါ။ ထိုအစား အခွန်ဝန်ကြီး (Treasury Secretary) အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေချိန်က Salmon P. Chase ၏ ပုံကို စက္ကူ၏ရှေ့ဖက်တွင် ထားခဲ့သည်။
မှန်ပါတယ်— ငွေစက္ကူဖန်တီးမှုအတွက် တာဝန်ရှိသူက သူ့ပုံကို တော့ပေါ်ပေါ် ထားလိုက်ခဲ့တာပါ။
Chase သည်နောက်မှာ မိန့်ခွန်းတစ်ခုအတွင်း၌ ဤအရာအကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည် —
“ကျွန်တော် စတင်ပြီး greenbacks တွေ ထုတ်刷လိုက်တယ်၊ အတော်များများ ထုတ်刷လိုက်တယ်။ မျက်နှာသာလှတဲ့ပုံတွေကို တပ်ဖို့ပြောတယ်။ လူထဲမှာ ကျွန်တော် ပါချင်လို့... ထူးခြားတာကတော့ ပုံထွင်းသူတွေက ကျွန်တော်ကို လှလှလေးထင်လို့၊ သူတို့ကို ကျွန်တော်ပြောလိုက်တယ် — ၁ ဒေါ်လာစက္ကူပေါ်မှာ ကျွန်တော်ပုံ ထားလို့ရတယ်လို့။”
Chase ၏ ပုံအပြင် greenbacks တွင် အတုလုပ်မှုကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။
ထိုနည်းလမ်းများတွင်—
-
Treasury (ဘဏ္ဍာရေး) တံဆိပ်ဖြတ်မဲ
-
လက်မှတ်ဖော်ပြချက်များ
-
ဂျီဩမေတြီဆိုင်ရာပုံသဏ္ဍန်များနှင့် မျဉ်းသားပုံစံများ
အဆိုပါနည်းလမ်းများသည် ယနေ့အထိအသုံးပြုနေသည့် လုံခြုံရေးနည်းပညာများ၏ အခြေခံအစ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ယနေ့တွင်တော့ ထိုနည်းလမ်းများကို နောက်ထပ် နည်းပညာအသစ်များ ဖြင့် ပိုမိုပြည့်စုံအောင် ဆောင်ရွက်နေကြသည်။
ဂျော့စ် ဝါရှင်တန်၏ ပုံကိုတော့ ၁၈၆၉ ခုနှစ်တွင် အမြဲတမ်းအဖြစ် ၁ ဒေါ်လာစက္ကူပေါ်သို့ ပြောင်းလဲတင်ပြခဲ့သည်။ ယနေ့ထိလည်း Section 116 of the Financial Services and General Government Appropriations Act ဆိုသည့် ဥပဒေကွက်တစ်ခုကြောင့် ၁ ဒေါ်လာစက္ကူ၏ ဒီဇိုင်းကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ခွင့် မရှိတော့ပါ။
No comments:
Post a Comment